In Zweden heeft iedereen het recht om vrij te wandelen, fietsen, skiën en kamperen, behalve op privétuinen, erven of landbouwgrond. Dit wordt algemeen bekend als “allemansrätten,” wat letterlijk “het recht van iedereen” betekent. Het is een belangrijk onderdeel van de Zweedse cultuur en biedt een unieke vorm van luxe. Wat niet algemeen bekend is, is dat Zweden een informeel netwerk heeft van meer dan 200 gratis overnachtingshutten.
Gratis overnachten in Zweden
Deze hutten variëren van eenvoudige schuilplaatsen met alleen een dak boven je hoofd tot moderne huisjes, waar je gratis maximaal één nacht mag verblijven. Reserveren is niet mogelijk, het principe is “wie het eerst komt, die het eerst maalt.” Sommige hutten zijn voormalige jacht- of vissershutten, terwijl andere oude bos- en berghutten zijn. Er zijn zelfs kleine huisjes die vroeger permanent bewoond werden en nu bewaard zijn als culturele monumenten die aan de overheid en gemeenten zijn geschonken. Hoewel de kwaliteit en uitrusting kunnen variëren van eenvoudig tot zeer comfortabel, hebben ze allemaal gemeen dat ze dicht bij de natuur liggen en plaats bieden aan meerdere gasten.
Elke zomer komen er in Zweden nieuwe gratis overnachtingshutten bij o.a. dankzij het ARKNAT project, die duurzame schuilhutten bouwt in de natuur. Hutten die passen in de omgeving waar ze zich bevinden. Gebouwd met lokale bouwmaterialen zodat ze opgaan in de omgeving.
Blommastugan
Blommastugan (Het Bloemenhuisje) – huisje voor 2 personen met een buitentoiletje. Dit eenvoudige bosarbeidershuisje ligt in de Zuid-Zweedse regio Kalmar län tussen Degerhyltan en Törnemåla in de gemeente Torsås. Het werd bewoond tot 1987 en daarna overgedragen aan de plaatselijke erfgoedvereniging, die het huisje liefdevol restaureerde. Je vindt dit huisje aan het fiets- en wandelpad Gullaboleden, ongeveer vijf kilometer van Torsås. De blommastugan is uitgerust met kookplaten op propaangas en twee bedden. Er is geen stromend water maar dat maakt het gevoel van avontuur en ontspanning des te groter.
Lafallshöjden
Lafallshöjden, dit huisje biedt plaats aan 2 personen met buitentoilet en houtkachel. Dit huisje ligt in Midden-Zweden in het westelijke deel van Värmland in NorraGunnarskog. Het wordt beheerd door het lokale museum van Gunnarskogen is gelegen in een prachtig landschap, waar tot de jaren 70 van de vorige eeuw landbouw werd bedreven. Het huisje is bereikbaar met de auto, met de bus van Arvika naar Gunnarskog of te voet via het wandelpad vanaf Larstomta.
Åbergs fäbodar
Åbergs fäbodar, huisje met buitentoilet, open haard, brandhout en drinkwaterHet huisje is gebouwd aan het begin van de 19e eeuw en werd bewoond tot in de 20e eeuw. Het is vernoemd naar de voormalige eigenaren Jonas en Britta Åberg uit Ockelbo. Hoewel het huisje is afgesloten als je aankomt, is de sleutel vrij verkrijgbaar na een telefoontje naar het ter plekke aangegeven telefoonnummer.
Fresketäppa
Fresketäppa, huisje voor 4 personen met buitentoilet en open haard. Dit huisje, dat tot 1948 permanent bewoond was, ligt ook in Norra Gunnarskog, maar wat verder van de bewoonde wereld. Hier kom je door 13 kilometer vanuit Larstomta te wandelen of met de bus van Arvika naar Gunnarskog. Dit huisje stond 50 jaar leeg maar is nu gerestaureerd door de lokale, historische vereniging.
Hjortronbergsmossen
Hjortronbergsmossen, blokhut met 6 tot 8 slaapplaatsen, buiten toilet, open haard en brandhout.Dit huisje ligt ook in midden Zweden in het natuurreservaat Djupdalshöjden bij de stad Örebro, iets ten noorden van Kopparberg. De blokhut wordt beheerd door de gemeente en is speciaal gebouwd als overnachtingshut voor toeristen om een actieve levensstijl in de buitenlucht aan te moedigen. Het resultaat is een luxe maar ook duurzaam huisje. Er zijn zonnepanelen op het dak en een volledig assortiment keukengerei en serviesgoed. Deze blokhut is alleen te voet bereikbaar, vanaf de bushalte Kopparberg (op 14 km afstand) of vanaf de parkeerplaats Älvhöjden (op 5 km afstand). Drinkwater is verkrijgbaar op 100 meter ten noordoosten van de hut.
